Bij speculaasproducent Heyns in Herentals hebben ze het zekere voor het onzekere genomen. “Onze winkel is klein en we zijn uit voorzorg gesloten”, zeggen Monique (58) en haar man Staf (67). “Was deze crisis in november en december geweest, dan was dat voor ons een kleine ramp.”

In de bakkerij nemen Monique Heyns en Staf Hufkens ons mee naar het achterste gedeelte. “Hier staat hij dan, onze meest recente aanwinst: een machine waarmee we speculaaskoekjes voor bij de koffie individueel kunnen verpakken”, zegt Staf. “We hebben de plastificeermachine alleen nog maar kunnen testen. Het apparaat is op maandag 16 maart geleverd, drie dagen nadat de cafés en restaurants werden verplicht te sluiten. Het gaat om een investering van meer dan 50.000 euro. Maar de machine komt later wel van pas.”

De nieuwe machine is een investering van meer dan 50.000 euro. Foto: BERT DE DEKEN

De winkel is in de volksmond bekend als Den Heyns en heeft een rijke traditie. Vake Jef, de overgrootvader van Monique, startte in 1889 zijn bakkerswinkel op de Grote Markt in Herentals. Hij leerde de stiel aan zoon Louis en die gaf de fakkel door aan zoon Jan. Intussen kwamen ook Sarah (33) en Laurens (33), dochter en schoonzoon van Staf en Monique, bij in de zaak. Vorig jaar werd het 130-jarig bestaan gevierd.

In 2019 bestond de familiezaak precies 130 jaar. Foto: BERT DE DEKEN

“Dat hebben we gedaan met een barbecue voor personeel en vrienden. Pasen is voor ons een piekje, maar de absolute topperiode is de aanloop naar Sinterklaas”, zegt Staf. “Die periode hebben we écht nodig om de afbetalingen te doen. In november en december nemen al jaren kennissen en vrienden enkele dagen verlof. Ze worden dan als flexi-jobbers mee ingeschakeld.”

Toen de maatregelen om het coronavirus in te dijken midden maart werden verstrengd, namen Monique en Staf een drastische beslissing. “We zijn een voedingswinkel, maar niet-essentiële zaken werd geadviseerd te sluiten”, vertelt Monique. “Onze zaak is niet-essentieel. We verkopen chocoladefiguren en speculaas. Dus hebben we deur op slot gedraaid.”

In deze bakkerij wordt de speculaas gemaakt. Foto: BERT DE DEKEN

Zelf chocolade maken, doen ze bij Heyns niet. “We kopen ons waar bij de chocoladeproducenten. Alleen in grote steden is een ambachtelijke chocolatier leefbaar. Een Japanner draait zijn hand er niet voor om om 50 euro per kilo neer te tellen”, zegt Staf. “Bij ons schommelt de prijs tussen de 20 en 25 euro per kilo. Een investering in machines om zelf chocolade te maken, halen wij er nooit uit.”

De chocoladen figuren worden bij Heyns zelf gevuld en ingepakt. Foto: BERT DE DEKEN

Vijf blokken boter

Intussen wachten de chocoladen figuren op hun baasje. “Na Pasen koopt niemand nog een paashaas. Daarom hebben we beslist om tussen 8 en 11 april de winkel te openen”, pikt Monique in. “Hoe we dat gaan doen? Maximaal twee personen in de winkel, eentje aan de toog en een tweede nabij de deur. Mocht dat niet marcheren, dan laten we gewoon maar één klant binnen. Het wordt immers mooi weer.”

Monique bij de blokken boter die mee worden verwerkt in het deeg. Foto: BERT DE DEKEN

95% van de activiteit bestaat uit het maken van speculaas. Tijdens ons bezoek zijn net vijf blokken boter uitgelegd van elk vijf kilo. “Boter moet zacht zijn, want anders kun je geen deeg maken. Deze boter wordt mee verwerkt tot speculazen paashazen”, zegt Staf, die ons de grote houten mallen toont. “Die mallen worden met de hand gevuld en het zware deeg wordt fors aangeduwd. Vervolgens snijden we met een figuurzaag het overtollige deeg weg. Daarna moet je met de mal hard kloppen op de tafel vooraleer de figuur eruit valt. Als we genoeg figuren hebben, gaat de bakplaat de oven in. Vooral voor je polsen is het hard labeur.”

Staf toont een houten mal voor het maken van speculaas. Foto: BERT DE DEKEN

Automaat

De grootste figuren uit speculaas worden enkel gebakken op bestelling. Ze dragen – compleet in de familietraditie – de namen van Jef, Louis, Jan en Staf. “De bakkerij ligt niet stil. Gelukkig hebben we onze speculaasautomaat nog. Die moeten we nu vaker bijvullen”, zegt Monique. “Naast vaste klanten passeren hier ook wandelaars. En elk gezin gunt zichzelf wel iets in deze bijzondere tijden. Een pak verse ambachtelijke speculaas is dan geen slecht idee.”

De grootste figuren dragen de namen van de stichter, zoon, kleinzoon en achterkleinzoon. Foto: BERT DE DEKEN

De familie beschikt al meerdere jaren over de Specumaat, want zo heet het toestel. “We zitten deze zomer precies vier jaar op onze huidige stek op de Bovenrij”, zegt Monique. “Omdat de opvolging verzekerd was, hebben we het voormalige Brouwershuis – een spookhuis dat al meer dan tien jaar leeg stond ­– gekocht. Waar nu de bakkerij is, was vroeger een biljartzaal. We hebben het pand gestript en volledig naar onze zin ingericht.”

De ‘Specumaat’ is bij wandelaars en vaste klanten erg in trek. Foto: BERT DE DEKEN